OKMD กระตุกต่อมคิด สำนักงานบริหารและพัฒนาองค์ความรู้ - Opportunity for All
กระตุกต่อมคิด เพื่อพัฒนาความคิด เพิ่มความรู้ สร้างสรรค์ภูมิปัญญา
รู้จัก OKMD - Office of Knowledge Management and Development

เพราะการเรียนรู้ไม่ได้อยู่
เฉพาะในห้องเรียน

สำนักงานบริหารและพัฒนาองค์ความรู้ (องค์การมหาชน) – สบร.
มีชื่อภาษาอังกฤษว่า Office of Knowledge Management and Development
(Public Organization) – OKMD จัดตั้งขึ้นโดยพระราชกฤษฎีกา
“จัดตั้งสำนักงานบริหารพัฒนาองค์ความรู้ (องค์การมหาชน) พ.ศ. 2547”


สำนักงานบริหารและพัฒนาองค์ความรู้ (องค์การมหาชน) หรือ สบร. จัดตั้งขึ้นเมื่อวันที่ 4 พฤษภาคม 2547 โดยพระราชกฤษฎีกาจัดตั้งสำนักงานบริหารและพัฒนาองค์ความรู้ (องค์การมหาชน) มีวัตถุประสงค์หลักในระยะเริ่มแรกของการจัดตั้งเพื่อส่งเสริมให้ประชาชนมีโอกาสแสวงหา พัฒนาความรู้ความสามารถเพื่อสร้างสรรค์และพัฒนาคุณภาพความคิดของประชาชนและเยาวชนของประเทศ ทั้งนี้ ในระยะแรก (ปี พ.ศ. 2547-2549) การกำหนดโครงสร้างของ สบร. สอดรับกับวัตถุประสงค์ของการจัดตั้งองค์กรที่มีการพัฒนาคนตั้งแต่ระดับเด็กแรกเกิดจนกระทั่งประกอบอาชีพ และครอบคลุมแหล่งเรียนรู้ทุกด้าน มีหน่วยงานภายใต้กำกับ รวมทั้งสิ้น 7 หน่วยงาน ได้แก่


  1. สำนักงานอุทยานการเรียนรู้ (สอร.)
  2. ศูนย์สร้างสรรค์งานออกแบบ (ศสบ.)
  3. สถาบันพิพิธภัณฑ์การเรียนรู้แห่งชาติ (สพร.)
  4. สถาบันวิทยาการการเรียนรู้ (สวร.)
  5. ศูนย์ส่งเสริมผู้มีความสามารถพิเศษแห่งชาติ (สมพช.)
  6. ศูนย์ความเป็นเลิศด้านชีววิทยาศาสตร์ของประเทศไทย (ศลชท.)
  7. ศูนย์ส่งเสริมและพัฒนาพลังแผ่นดินเชิงคุณธรรม (ศูนย์คุณธรรม)

ปี 2550 ได้ควบรวม 4 หน่วยงานเฉพาะด้าน เป็น 2 หน่วยงานใหม่ คือ “ศูนย์ส่งเสริมผู้มีความสามารถพิเศษแห่งชาติ” กับ “สถาบันวิทยาการการเรียนรู้” เป็น สถาบันส่งเสริมอัจริยภาพและนวัตกรรมการเรียนรู้ และ “สถาบันพิพิธภัณฑ์การเรียนรู้แห่งชาติ” กับ “ศูนย์สร้างสรรค์งานออกแบบ” เป็น สถาบันการเรียนรู้และสร้างสรรค์” รวมเป็น 5 หน่วยงาน ได้แก่


  1. สำนักงานอุทยานการเรียนรู้ (สอร.)
  2. ศูนย์ความเป็นเลิศด้านชีววิทยาศาสตร์ของประเทศไทย (ศลชท.)
  3. ศูนย์ส่งเสริมและพัฒนาพลังแผ่นดินเชิงคุณธรรม (ศูนย์คุณธรรม)
  4. สถาบันส่งเสริมอัจริยภาพและนวัตกรรมการเรียนรู้ (สสอน.)
  5. สถาบันการเรียนรู้และสร้างสรรค์ (สรส.)

ปี 2551 ได้ยกเลิกการควบรวมของศูนย์สร้างสรรค์งานออกแบบและ สถาบันพิพิธภัณฑ์การเรียนรู้แห่งชาติ (แยกออกเป็น 2 หน่วยงานเหมือนเดิม) รวมเป็น 6 หน่วยงาน ได้แก่ 1) สำนักงานอุทยานการเรียนรู้ (สอร.) 2) ศูนย์ความเป็นเลิศด้านชีววิทยาศาสตร์ของประเทศไทย (ศลชท.) 3) ศูนย์ส่งเสริมและพัฒนาพลังแผ่นดินเชิงคุณธรรม (ศูนย์คุณธรรม) 4) สถาบันส่งเสริมอัจริยภาพและนวัตกรรมการเรียนรู้ (สสอน.) 5) ศูนย์สร้างสรรค์งานออกแบบ (ศสบ.) และ 6) สถาบันพิพิธภัณฑ์การเรียนรู้แห่งชาติ (สพร.)


ปี 2552 ได้ยุบสถาบันส่งเสริมอัจฉริยภาพและนวัตกรรมการเรียนรู้ (สสอน.) และปรับโอนงานการส่งเสริมผู้มีความสามารถพิเศษรวมกับภารกิจของสำนักงานอุทยานการเรียนรู้และงานการจัดการเรียนรู้ตามหลักการพัฒนาสมอง Brain-Based Learning รวมกับภารกิจของ สบร. ส่วนกลาง


ปี 2553 สบร. ปรับโครงสร้างเป็นองค์การมหาชนเดี่ยว ตามประกาศใช้พระราชกฤษฎีกาจัดตั้งสำนักงานบริหารและพัฒนาองค์ความรู้ (องค์การมหาชน) ฉบับที่ 2 พ.ศ. 2553 ปรับหน่วยงานเฉพาะด้านเป็นหน่วยงานภายใน ประกอบด้วย 5 หน่วยงานภายใน ได้แก่


  1. สำนักงานอุทยานการเรียนรู้ (สอร.)
  2. ศูนย์สร้างสรรค์งานออกแบบ (ศสบ.)
  3. สถาบันพิพิธภัณฑ์การเรียนรู้แห่งชาติ (สพร.)
  4. ศูนย์ความเป็นเลิศด้านชีววิทยาศาสตร์ของประเทศไทย (ศลชท.)
  5. ศูนย์ส่งเสริมและพัฒนาพลังแผ่นดินเชิงคุณธรรม (ศูนย์คุณธรรม)

ปี 2554 หน่วยงานภายใน 2 หน่วยงาน ได้แยกออกเป็นองค์การมหาชนใหม่ ได้แก่ ศูนย์ความเป็นเลิศด้านชีววิทยาศาสตร์ของประเทศไทย ไปสังกัดกระทรวงวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี และศูนย์ส่งเสริมและพัฒนาพลังแผ่นดินเชิงคุณธรรม ไปสังกัดกระทรวงวัฒนธรรม คงเหลือ 3 หน่วยงานภายใน ได้แก่ 1) สำนักงานอุทยานการเรียนรู้ 2) สถาบันพิพิธภัณฑ์การเรียนรู้แห่งชาติ และ 3) ศูนย์สร้างสรรค์งานออกแบบ


ปี 2561 หน่วยงานภายใน 1 หน่วยงาน ได้แก่ ศูนย์สร้างสรรค์งานออกแบบ ได้แยกตัวออกไปเป็น สำนักงานส่งเสริมเศรษฐกิจสร้างสรรค์ (องค์การมหาชน) สังกัดสำนักนายกรัฐมนตรี ตามพระราชกฤษฎีกาจัดตั้ง เมื่อวันที่ 13 สิงหาคม 2561


ปัจจุบัน ตามประกาศพระราชกฤษฎีกาจัดตั้งสำนักงานบริหารและพัฒนาองค์ความรู้ (องค์การมหาชน) ฉบับที่ 3 พ.ศ. 2561 เมื่อวันที่ 13 สิงหาคม 2561 มีวัตถุประสงค์ และอำนาจหน้าที่ ดังนี้


วัตถุประสงค์การจัดตั้ง