รู้ทันโลกเทคโนโลยี พลิกธุรกิจรับโอกาสใหม่ โดย ไผท ผดุงถิ่น
“ไผท ผดุงถิ่น” ผู้ก่อตั้ง Builk.com เว็บไซต์ซอฟต์แวร์บริหารจัดการธุรกิจก่อสร้างออนไลน์แห่งแรกในเอเชีย และอดีตนายกสมาคม Tech Startup สตาร์ทอัพรุ่นบุกเบิกของไทยที่ไปไกลถึงซิลิคอนวัลเล่ย์ และเป็นผู้อยู่เบื้องหลังเจ๊จูวัสดุก่อสร้างอันฮือฮาในโลกออนไลน์ มาแชร์ประสบการณ์ ในหัวข้อ “รู้ทันโลกเทคโนโลยี พลิกธุรกิจรับโอกาสใหม่ : ICT Literacy to Hold the World in Your Hand”
ไผทกล่าวว่า เทคโนโลยีเป็นคำที่อยู่ในชีวิตประจำของเราอยู่แล้ว มนุษย์กับเทคโนโลยีเป็นเรื่องที่มีมาตั้งแต่สมัยดึกดำบรรพ์แล้ว พัฒนาการของเทคโนโลยีมีหลากหลาย เช่น วิธีสื่อสาร ตัวหนังสือ มาเป็นสื่อสิ่งพิมพ์ วิทยุ โทรทัศน์ โทรศัพท์ ทุกคนล้วนเกี่ยวข้องกับเทคโนโลยี กล่าวว่า “วันนี้เราอยู่ในโลกไอที สังคมไทยเข้าสู่สังคมดิจิทัลเต็มรูปแบบหรือยัง ผมคิดว่ารอบตัวผม เกือบ 100% ใช้สมาร์ทโฟนและอินเทอร์เน็ต”
โดย “สถิติการใช้อินเทอร์เน็ตของประเทศไทย วันนี้ 60% ของคนไทย คิดเป็น 41 ล้านคน เข้าถึงอินเทอร์เน็ตได้ แปลว่าเกินครึ่งของประชากรไทย ถือเป็นประเทศอันดับ 4 ของอาเซียน ที่มีสัดส่วนประชากรเข้าถึงอินเทอร์เน็ต อันดับ 1 สิงคโปร์ อันดับ 2 บรูไน อันดับ 3 มาเลเซีย อัตราการเติบโตของผู้ใช้อินเทอร์เน็ตในประเทศไทยขณะนี้มี 17% ต่อปี สำหรับประเทศที่พัฒนาแล้ว จะเป็น 80-90% ของประชากรที่เข้าถึงอินเทอร์เน็ต”
ไผทเล่าถึงเส้นทางชีวิตของเขาว่า “ผมไม่ใช่คนไฮเทค มันพาชีวิตผมมาไกล จากรับเหมาก่อสร้าง มันพาผมไปซิลิคอนวัลเลย์ ไปพรีเซนต์ธุรกิจสตาร์ทอัปของผมให้นักธุรกิจซิลิคอนวัลเลย์ฟัง” ซึ่งเขาได้ตั้งคำถามมาตลอดว่าไอทีช่วยสร้างโอกาสให้เขา ให้ทุกๆ คนเท่ากันหรือเปล่า ชีวิตที่ใช้ไอทีนั้นมีประสิทธิภาพขึ้น ไอทีคือโอกาสที่ทุกคนได้ แต่บางคนคว้าโอกาสนั้นแล้วไปได้ไกลขึ้นเทคโนโลยีทำให้เกิดไลฟ์สไตล์ใหม่ๆ อาชีพใหม่ๆ ธุรกิจใหม่ๆ เทคโนโลยีพาเราไปเจอธุรกิจที่เมื่อทศวรรษที่แล้วยังคิดไม่ถึง เกิดคำใหม่ๆ
ดิจิทัลโนแมด (digital nomads) คือกลุ่มคนที่ทำงานจากที่ไหนในโลกก็ได้ ประเทศไทยเป็นหนึ่งในจุดหมายของดิจิทัลโนแมด เชียงใหม่ กรุงเทพฯ สมุย ภูเก็ต คือเมืองที่คนอยากมาทำงาน เพราะหาดทรายสวย คนน่ารัก วัฒนธรรมน่าสนใจ อินเทอร์เน็ตเข้าถึงเร็วใช้ได้ สตาร์ทอัปกลายเป็นกลุ่มคนพันธุ์ใหม่ คำพวกนี้คืออะไร ทำให้ธุรกิจดั้งเดิมที่เปิดมา 40-50 ปี เริ่มสั่นคลอน มีวัฒนธรรมใหม่ๆ เช่น ฟังเพลงฟรี สรุปคือ เทคโนโลยีสร้างโอกาส อยู่ที่ใครจะคว้าได้
สำหรับคุณผไท มีสมการที่เกี่ยวกับโอกาส 2 ตัว คือ ความรู้กับความเร็ว
แต่ถ้าช้ากว่านิดเดียวก็พลาดโอกาสไป ความเร็วมาพร้อมกับเทคโนโลยี ความคิดสร้างสรรค์กับเทคโนโลยี ซึ่งได้ย้ำว่า “ธุรกิจยุคนี้ต่างจากธุรกิจเมื่อ 20 ปีที่แล้ว เพราะตอนนั้นยังไม่มีใครเข้าถึงอินเทอร์เน็ต ไม่มีใครถือสมาร์ทโฟน ธุรกิจกับเทคโนโลยีเป็นเรื่องที่ผสมผสานกันอย่างหลีกเลี่ยงไม่ได้ ผู้บริโภคมีเทคโนโลยี การนำเสนอคุณค่า ส่งมอบสินค้า และบริการยุคใหม่ ทำอยู่บนเทคโนโลยีแพลตฟอร์มทั้งนั้น”
ตัวอย่าง 3 ธุรกิจที่ใช้ประโยชน์ของโลกออนไลน์
ไผทเผยว่า ความสำเร็จของเขาอยู่ที่การมองเห็นโอกาสจากเทคโนโลยีใหม่ๆ เอาผลพลอยได้จากอินเทอร์เน็ตอย่าง “ข้อมูล” ไปใช้ในการค้าขายของเขา
“สิ่งที่ผมได้ คือโอกาสทางธุรกิจที่อยู่บน data ธุรกิจของผมคือธุรกิจ Big data พอโปรแกรมฟรี ข้อมูลในอุตสาหกรรมก่อสร้างที่ไม่เคยมีใครเก็บมาก่อนว่าผู้รับเหมาก่อสร้างไทยซื้ออิฐ ปูน จากที่ไหนบ้าง วันนี้มีกิจกรรมอะไรบ้าง Big data กลายเป็นโอกาสทางธุรกิจที่ผมคาดไม่ถึง” ผมจึงมีข้อมูลเรื่องวัสดุก่อสร้างเยอะพอที่จะทำธุรกิจได้ ผมกำลังชวนเจ๊จู ร้านขายวัสดุก่อสร้างทั่วไปประเทศ ให้เข้ามาสู่ยุคดิจิทัล ใช้แพลตฟอร์มของผม ไม่ต้องสต็อกของที่ไม่จำเป็น ทั้งหมดกำลังจะเปลี่ยนโฉมหน้าของวงการวัสดุก่อสร้างในประเทศไทยและอาเซียนสุดท้ายมารู้วิธีการทำธุรกิจของเขา ที่รู้ว่าจุดอ่อนของตัวเองคืออะไร ซึ่งเขาเองเขียนโปรแกรมไม่เป็น ไม่ได้มาจากสายเทคโนโลยี แต่การเขาเป็นอดีตนายกสมาคม Tech Startup และก่อตั้ง Builk.com ได้อย่างไร
ไผทเล่าว่า “ผมไม่ได้ทำได้ตามลำพัง ผมได้พาร์ทเนอร์ที่ดีในการเริ่มต้นธุรกิจ ในวงการ Tech Startup เขาบอกว่ามีทักษะ 3 อย่าง ที่รวมกันแล้วจะเป็น dream team คือ 3 H ได้แก่
ไผทกล่าวว่า เทคโนโลยีเป็นคำที่อยู่ในชีวิตประจำของเราอยู่แล้ว มนุษย์กับเทคโนโลยีเป็นเรื่องที่มีมาตั้งแต่สมัยดึกดำบรรพ์แล้ว พัฒนาการของเทคโนโลยีมีหลากหลาย เช่น วิธีสื่อสาร ตัวหนังสือ มาเป็นสื่อสิ่งพิมพ์ วิทยุ โทรทัศน์ โทรศัพท์ ทุกคนล้วนเกี่ยวข้องกับเทคโนโลยี กล่าวว่า “วันนี้เราอยู่ในโลกไอที สังคมไทยเข้าสู่สังคมดิจิทัลเต็มรูปแบบหรือยัง ผมคิดว่ารอบตัวผม เกือบ 100% ใช้สมาร์ทโฟนและอินเทอร์เน็ต”
โดย “สถิติการใช้อินเทอร์เน็ตของประเทศไทย วันนี้ 60% ของคนไทย คิดเป็น 41 ล้านคน เข้าถึงอินเทอร์เน็ตได้ แปลว่าเกินครึ่งของประชากรไทย ถือเป็นประเทศอันดับ 4 ของอาเซียน ที่มีสัดส่วนประชากรเข้าถึงอินเทอร์เน็ต อันดับ 1 สิงคโปร์ อันดับ 2 บรูไน อันดับ 3 มาเลเซีย อัตราการเติบโตของผู้ใช้อินเทอร์เน็ตในประเทศไทยขณะนี้มี 17% ต่อปี สำหรับประเทศที่พัฒนาแล้ว จะเป็น 80-90% ของประชากรที่เข้าถึงอินเทอร์เน็ต”
ไผทเล่าถึงเส้นทางชีวิตของเขาว่า “ผมไม่ใช่คนไฮเทค มันพาชีวิตผมมาไกล จากรับเหมาก่อสร้าง มันพาผมไปซิลิคอนวัลเลย์ ไปพรีเซนต์ธุรกิจสตาร์ทอัปของผมให้นักธุรกิจซิลิคอนวัลเลย์ฟัง” ซึ่งเขาได้ตั้งคำถามมาตลอดว่าไอทีช่วยสร้างโอกาสให้เขา ให้ทุกๆ คนเท่ากันหรือเปล่า ชีวิตที่ใช้ไอทีนั้นมีประสิทธิภาพขึ้น ไอทีคือโอกาสที่ทุกคนได้ แต่บางคนคว้าโอกาสนั้นแล้วไปได้ไกลขึ้นเทคโนโลยีทำให้เกิดไลฟ์สไตล์ใหม่ๆ อาชีพใหม่ๆ ธุรกิจใหม่ๆ เทคโนโลยีพาเราไปเจอธุรกิจที่เมื่อทศวรรษที่แล้วยังคิดไม่ถึง เกิดคำใหม่ๆ
ดิจิทัลโนแมด (digital nomads) คือกลุ่มคนที่ทำงานจากที่ไหนในโลกก็ได้ ประเทศไทยเป็นหนึ่งในจุดหมายของดิจิทัลโนแมด เชียงใหม่ กรุงเทพฯ สมุย ภูเก็ต คือเมืองที่คนอยากมาทำงาน เพราะหาดทรายสวย คนน่ารัก วัฒนธรรมน่าสนใจ อินเทอร์เน็ตเข้าถึงเร็วใช้ได้ สตาร์ทอัปกลายเป็นกลุ่มคนพันธุ์ใหม่ คำพวกนี้คืออะไร ทำให้ธุรกิจดั้งเดิมที่เปิดมา 40-50 ปี เริ่มสั่นคลอน มีวัฒนธรรมใหม่ๆ เช่น ฟังเพลงฟรี สรุปคือ เทคโนโลยีสร้างโอกาส อยู่ที่ใครจะคว้าได้
สำหรับคุณผไท มีสมการที่เกี่ยวกับโอกาส 2 ตัว คือ ความรู้กับความเร็ว
แต่ถ้าช้ากว่านิดเดียวก็พลาดโอกาสไป ความเร็วมาพร้อมกับเทคโนโลยี ความคิดสร้างสรรค์กับเทคโนโลยี ซึ่งได้ย้ำว่า “ธุรกิจยุคนี้ต่างจากธุรกิจเมื่อ 20 ปีที่แล้ว เพราะตอนนั้นยังไม่มีใครเข้าถึงอินเทอร์เน็ต ไม่มีใครถือสมาร์ทโฟน ธุรกิจกับเทคโนโลยีเป็นเรื่องที่ผสมผสานกันอย่างหลีกเลี่ยงไม่ได้ ผู้บริโภคมีเทคโนโลยี การนำเสนอคุณค่า ส่งมอบสินค้า และบริการยุคใหม่ ทำอยู่บนเทคโนโลยีแพลตฟอร์มทั้งนั้น”
ตัวอย่าง 3 ธุรกิจที่ใช้ประโยชน์ของโลกออนไลน์
- คริสตี้ อึ้ง เป็นแม่ค้าขายรองเท้าในตลาดนัด นำของเข้าจากหาดใหญ่ คิดว่าขายออนไลน์ดีกว่าที่ไม่ต้องเช่าแผง เธอจึงเริ่มเปิดบล็อกของตัวเองขึ้นมา จากเฟซบุ๊ก ไอจี มาเปิดเว็บไซต์ของตัวเอง http://www.christyng.com ธุรกิจนี้เกิดเมื่อปี 2010 และใน ปี 2013 เธอพัฒนาเว็บไซต์ให้แตกต่างจากเว็บไซต์ขายรองเท้าออนไลน์ทั่วไป โดยใช้เทคโนโลยีที่ทำให้ภาพหมุน 3 มิติออนไลน์ ให้การเลือกซื้อรองเท้า สามารถเลือกสี ชนิดหนัง ตกแต่งรองเท้า คือเป็น customized shoes เคสนี้เป็นกรณีศึกษาของอาเซียน เพราะตอนนี้ส่งได้ทั่วโลก และถือว่าเป็นแรงบันดาลใจให้คนมาเลเซียรุ่นใหม่ๆ
- มิสฟิต (Misfit) เป็น activity tracker เครื่องวัดก้าวเดิน เกิดเมื่อปี 2011 เป็นไอเดียของกลุ่ม นำโดยไซมอน วู ชาวเวียดนาม โตที่แคลิฟอร์เนีย ซิลิคอนวัลเลย์ เขาคิดว่าอยากทำ activity tracker ที่มันง่ายๆ แต่มีไอเดียเฉยๆ ไม่ได้หยุดแค่นี้ เขาเอาไอเดียไปวางไว้ที่ cloud funding platform ชื่อว่า indy go go เป็นวิธีการหาทุนในโลกยุคนี้ คนทั่วโลกที่สนใจ อยากสนับสนุนก็ระดมทุนทีละเล็กทีละน้อย หรือบางคนก็อาจจะ พรีออเดอร์ไว้ก่อน วางเงินรอไว้เลย มิสฟิสต้องการเงินแค่ 1 แสนเหรียญ ปี 2011 มาทำ โปรโตไทป์ของฮาร์ดแวร์นี้ ปรากฏว่าได้เงิน 8 แสนเหรียญ ได้ผลิตสิ่งนี้มอบให้ปลายปี 2012
- ธุรกิจของคุณผไท (Builk) เจ๊จู คือ ตัวแทนของธุรกิจวัสดุก่อสร้างที่ดูอยู่คนละโลกกับดิจิทัล ซึ่งเจ๊จูเป็นเบื้องหลังของธุรกิจที่ผมทำมา 6 ปี คุณผไทอยากให้ธุรกิจ Builk ไปในเอเชีย โดยเล่าว่า ผมทำธุรกิจก่อสร้าง จึงหาซอฟต์แวร์มาช่วยแก้ปัญหา ใช้เวลาเกือบ 10 ปี หาคำตอบว่าผู้รับเหมาก่อสร้างจะต้องทำงานอย่างไรให้ชีวิตดี กลายเป็นที่มาของ Builk ผมคิดโปรแกรมง่ายๆ ขึ้นมา ผมเลือกโมเดลธุรกิจที่ตอนนั้นคนมองว่ามันเป็นไปไม่ได้ ผมให้คนใช้โปรแกรมฟรี แต่อย่างที่ผมบอกไป ถ้าเฟซบุ๊ก ไลน์ ไม่ฟรี มันคงไม่เกิดปรากฏการณ์อย่างปัจจุบัน ฟรีมันเปลี่ยนโลกไปเยอะ และอีกคำถามหนึ่งคือ ผู้รับเหมาที่ไหนจะใช้อินเทอร์เน็ต ไปไซต์ไกลนอกอำเภอเมืองก็ไม่มีอินเทอร์เน็ตแล้ว เดี๋ยวนี้ไม่ใช่ มันเลยเป็นโอกาสให้ผมทำโปรแกรมฟรีให้จริงได้ โปรแกรมธุรกิจปกติไม่มีใครให้ใช้ฟรี แต่ผมเข้าใจว่าคนในวงการนี้ยังไม่พร้อมซื้อซอฟต์แวร์มาใช้ ทำให้ชีวิตผู้รับเหมาติดตามต้นทุนได้ดีขึ้น
ไผทเผยว่า ความสำเร็จของเขาอยู่ที่การมองเห็นโอกาสจากเทคโนโลยีใหม่ๆ เอาผลพลอยได้จากอินเทอร์เน็ตอย่าง “ข้อมูล” ไปใช้ในการค้าขายของเขา
“สิ่งที่ผมได้ คือโอกาสทางธุรกิจที่อยู่บน data ธุรกิจของผมคือธุรกิจ Big data พอโปรแกรมฟรี ข้อมูลในอุตสาหกรรมก่อสร้างที่ไม่เคยมีใครเก็บมาก่อนว่าผู้รับเหมาก่อสร้างไทยซื้ออิฐ ปูน จากที่ไหนบ้าง วันนี้มีกิจกรรมอะไรบ้าง Big data กลายเป็นโอกาสทางธุรกิจที่ผมคาดไม่ถึง” ผมจึงมีข้อมูลเรื่องวัสดุก่อสร้างเยอะพอที่จะทำธุรกิจได้ ผมกำลังชวนเจ๊จู ร้านขายวัสดุก่อสร้างทั่วไปประเทศ ให้เข้ามาสู่ยุคดิจิทัล ใช้แพลตฟอร์มของผม ไม่ต้องสต็อกของที่ไม่จำเป็น ทั้งหมดกำลังจะเปลี่ยนโฉมหน้าของวงการวัสดุก่อสร้างในประเทศไทยและอาเซียนสุดท้ายมารู้วิธีการทำธุรกิจของเขา ที่รู้ว่าจุดอ่อนของตัวเองคืออะไร ซึ่งเขาเองเขียนโปรแกรมไม่เป็น ไม่ได้มาจากสายเทคโนโลยี แต่การเขาเป็นอดีตนายกสมาคม Tech Startup และก่อตั้ง Builk.com ได้อย่างไร
ไผทเล่าว่า “ผมไม่ได้ทำได้ตามลำพัง ผมได้พาร์ทเนอร์ที่ดีในการเริ่มต้นธุรกิจ ในวงการ Tech Startup เขาบอกว่ามีทักษะ 3 อย่าง ที่รวมกันแล้วจะเป็น dream team คือ 3 H ได้แก่
- Hustler สายธุรกิจ คนที่คิดอะไรเป็นธุรกิจไปหมด
- Hacker เขียนโปรแกรมได้ ทำของให้เป็นจริงได้
- Hipster ชอบงานออกแบบ ดีไซน์
“เราเกิดในยุคที่มีอินเทอร์เน็ต ขอแค่คุณตั้งเป้าเรียนรู้ทักษะใหม่ๆ แต่ความรู้ที่ฟังมามันอาจจะเป็นเพียงความรู้มือสอง ที่ฟังจากคนอื่น มันจะไม่มีประโยชน์ หากคุณไม่ทำความรู้ที่ฟังผ่านๆมา แล้วไม่ลงมือทำจริงๆ เราต้องเปลี่ยนสมมติฐานไปเป็นความจริง แค่ฟังไม่พอที่จะเป็นความรู้มือหนึ่งได้ ซึ่งมันเป็นโอกาสของคุณจริงๆ ถ้าคุณลงมือทำ”
