เล่น ลอง เรียน : ถอดรหัส "ห้องเรียนแห่งศตวรรษที่ 21"
ในยุคสมัยที่ทุกคนสามารถเรียนรู้ได้ทุกที่ ทุกเวลา และทุกเรื่อง ผ่านโลกออนไลน์ โจทย์ข้อหนึ่งที่ท้าทายสําหรับคนในแวดวงการศึกษาคือ การเรียนการสอนที่จํากัดอยู่แค่ "ห้องเรียน" นั้นยังจําเป็นอยู่หรือไม่ และถ้าจะ ปรับเปลี่ยนรูปแบบให้เข้ากับยุคสมัย ห้องเรียนที่ว่านั้นควรมีหน้าตาเป็นอย่างไร
ข้อมูลและผลสํารวจเกี่ยวกับเทคโนโลยีในด้านต่างๆ ตั้งแต่พฤติกรรมการใช้ social media ของคนยุคใหม่ โรคภัยที่มาพร้อมกับสังคมก้มหน้า ไปจนถึงการพัฒนาของ Gadget ในยุคต่างๆ มาสู่คําถามสําคัญที่ว่า “ห้องเรียนยังมีความสําคัญอยู่รึเปล่า ในเมื่อทุกวันนี้เราสามารถเรียนที่ไหนก็ได้ เรียนเมื่อไหร่ก็ได้ เรียนอะไรก็ได้ ผ่านมือถือ ผ่านโซเชียลเน็ตเวิร์ค” และ “คุณครูจะมีวิธีอย่างไรในการดึง ความสนใจของผู้เรียนที่มีสมาธิสั้นลงทุกวันๆ”
ทุกวันนี้เราคาดหวังจากครูมากเกินไป โดยละเลยปัจจัยสําคัญอีกอย่าง ก็คือห้องเรียน “เวลาที่พูดถึงการเปลี่ยนแปลงการศึกษา เรามักจะคิดว่าต้องเปลี่ยนที่ครูก่อน เหมือนครูเป็นยอดมนุษย์ เป็นนักรบ แต่เรากลับไม่ให้อาวุธกับครูเลย” หากเปรียบคุณครูเป็นนักรบ ห้องเรียนก็เหมือนอาวุธคู่กาย แม้คุณครูจะเก่งแค่ไหน แต่ถ้าไม่มีอาวุธที่ดี การเรียนการสอนที่มีคุณภาพก็ยากที่จะเกิดขึ้นได้จริง
จากการสํารวจข้อมูลการเรียนการสอนในต่างประเทศ พบว่าหลายประเทศมีแนวโน้มในการใช้เทคโนโลยีมาช่วยในการเรียนการสอนมากขึ้น ทว่าเมื่อมองกลับมาที่ประเทศไทย เขาเปรียบเทียบง่ายๆ ว่า “เหมือนเราปล่อยให้ครูถือหอกขึ้นสนิมไปออกรบ”
ด้วยเหตุนี้ เขาจึงใช้ความรู้ความเชี่ยวชาญที่ตัวเองมี มาประยุกต์ด้วยการสร้าง ‘ห้องเรียนแห่งอนาคต’ เพื่อเสริม อาวุธที่ทันสมัยให้กับครู โดยตั้งชื่อห้องเรียนนี้ว่า Apos Creative Platform Thailand
ในการออกแบบเบื้องต้น ห้องเรียนนี้จะมีขนาด 250 ตารางเมตร ออกแบบอย่างเรียบง่ายเพื่อรองรับการใช้งาน หลายรูปแบบ ขณะเดียวกันก็บรรจุเทคโนโลยีและ Feature กว่า 40 ชนิดสําหรับการเรียนการสอนในสาขาต่างๆ
จากการศึกษาตัวอย่างห้องเรียนสมัยใหม่จากทั่วโลก ก็พบลักษณะสําคัญที่สอดคล้องกันทั้งหมด 5 ข้อ ได้แก่ "ให้พูด ให้ทํา ให้เป็น ให้เห็น ให้แชร์"
เขายกตัวอย่างในบางประเทศที่น่าสนใจ เช่น ห้องเรียนเรื่องนวัตกรรมใน Columbia University ที่ออกแบบเป็นวงกลม มีการใช้นวัตกรรมเข้ามาประยุกต์เพื่อมุ่งเน้นให้เกิดการถกเถียงและแลกเปลี่ยนแนวคิด หรือในประเทศฟินแลนด์ที่มุ่งเน้นการ Perform เป็นหลัก โดยเปิดโอกาสให้นักเรียนได้ทดลองฝึกทักษะอาชีพต่างๆ ตั้งแต่ยังเด็ก เพื่อให้พวกเขาได้ค้นหาว่าตัวเองชอบอะไร
จากแนวคิดทั้งหลายที่ได้ศึกษา นํามาสู่การออกแบบห้องเรียนภายใต้แนวคิด "ลอง ทํา โชว์ แชร์ ชม" กล่าวโดยสรุปคือ เป็นห้องเรียนที่ไร้มิติระหว่างครูกับนักศึกษา เป็นพื้นที่ที่สามารถใช้ปฏิบัติงานและนําเสนอ ผลงานได้หลากหลายรูปแบบ พร้อมด้วยเทคโนโลยีที่ทันสมัย
แม้ปัจจุบันหลายประเทศจะเริ่มใช้หุ่นยนต์เข้ามาช่วยในการเรียนการสอนแล้วก็ตาม ทว่า สิ่งหนึ่งที่หุ่นยนต์ยังไม่สามารถทําได้อย่างมนุษย์ ก็คือการใช้ความคิดสร้างสรรค์
นั่นจึงเป็นเหตุผลที่ทําให้เขาออกแบบห้องเรียนให้มีลักษณะเป็น "Platform" ที่กระตุ้นการใช้ความคิดสร้างสรรค์เป็นหลัก
ตัวอย่างหนึ่งที่เขายกมาให้เห็นภาพ ก็คือการเรียนการสอนทางด้านสถาปัตยกรรมที่ใช้เทคโนโลยี Virtual Reality และ Augmented Reality ซึ่งสามารถจําลองพื้นที่และองค์ประกอบต่างๆ ได้จริงแบบ 360 องศา โดยไม่ต้องเสียเวลากับการสร้างโมเดลจําลอง
แม้ปัจจุบันห้องเรียนนี้จะยังอยู่ระหว่างการพัฒนา แต่ก็ถือว่าเป็นความเคลื่อนไหวที่น่าจับตา และอาจเป็นฟันเฟืองเล็กๆ ที่ช่วยยกระดับการศึกษาไทยให้เท่าทันโลกยุคใหม่มากขึ้น
ข้อมูลและผลสํารวจเกี่ยวกับเทคโนโลยีในด้านต่างๆ ตั้งแต่พฤติกรรมการใช้ social media ของคนยุคใหม่ โรคภัยที่มาพร้อมกับสังคมก้มหน้า ไปจนถึงการพัฒนาของ Gadget ในยุคต่างๆ มาสู่คําถามสําคัญที่ว่า “ห้องเรียนยังมีความสําคัญอยู่รึเปล่า ในเมื่อทุกวันนี้เราสามารถเรียนที่ไหนก็ได้ เรียนเมื่อไหร่ก็ได้ เรียนอะไรก็ได้ ผ่านมือถือ ผ่านโซเชียลเน็ตเวิร์ค” และ “คุณครูจะมีวิธีอย่างไรในการดึง ความสนใจของผู้เรียนที่มีสมาธิสั้นลงทุกวันๆ”
ทุกวันนี้เราคาดหวังจากครูมากเกินไป โดยละเลยปัจจัยสําคัญอีกอย่าง ก็คือห้องเรียน “เวลาที่พูดถึงการเปลี่ยนแปลงการศึกษา เรามักจะคิดว่าต้องเปลี่ยนที่ครูก่อน เหมือนครูเป็นยอดมนุษย์ เป็นนักรบ แต่เรากลับไม่ให้อาวุธกับครูเลย” หากเปรียบคุณครูเป็นนักรบ ห้องเรียนก็เหมือนอาวุธคู่กาย แม้คุณครูจะเก่งแค่ไหน แต่ถ้าไม่มีอาวุธที่ดี การเรียนการสอนที่มีคุณภาพก็ยากที่จะเกิดขึ้นได้จริง
จากการสํารวจข้อมูลการเรียนการสอนในต่างประเทศ พบว่าหลายประเทศมีแนวโน้มในการใช้เทคโนโลยีมาช่วยในการเรียนการสอนมากขึ้น ทว่าเมื่อมองกลับมาที่ประเทศไทย เขาเปรียบเทียบง่ายๆ ว่า “เหมือนเราปล่อยให้ครูถือหอกขึ้นสนิมไปออกรบ”
ด้วยเหตุนี้ เขาจึงใช้ความรู้ความเชี่ยวชาญที่ตัวเองมี มาประยุกต์ด้วยการสร้าง ‘ห้องเรียนแห่งอนาคต’ เพื่อเสริม อาวุธที่ทันสมัยให้กับครู โดยตั้งชื่อห้องเรียนนี้ว่า Apos Creative Platform Thailand
ในการออกแบบเบื้องต้น ห้องเรียนนี้จะมีขนาด 250 ตารางเมตร ออกแบบอย่างเรียบง่ายเพื่อรองรับการใช้งาน หลายรูปแบบ ขณะเดียวกันก็บรรจุเทคโนโลยีและ Feature กว่า 40 ชนิดสําหรับการเรียนการสอนในสาขาต่างๆ
จากการศึกษาตัวอย่างห้องเรียนสมัยใหม่จากทั่วโลก ก็พบลักษณะสําคัญที่สอดคล้องกันทั้งหมด 5 ข้อ ได้แก่ "ให้พูด ให้ทํา ให้เป็น ให้เห็น ให้แชร์"
เขายกตัวอย่างในบางประเทศที่น่าสนใจ เช่น ห้องเรียนเรื่องนวัตกรรมใน Columbia University ที่ออกแบบเป็นวงกลม มีการใช้นวัตกรรมเข้ามาประยุกต์เพื่อมุ่งเน้นให้เกิดการถกเถียงและแลกเปลี่ยนแนวคิด หรือในประเทศฟินแลนด์ที่มุ่งเน้นการ Perform เป็นหลัก โดยเปิดโอกาสให้นักเรียนได้ทดลองฝึกทักษะอาชีพต่างๆ ตั้งแต่ยังเด็ก เพื่อให้พวกเขาได้ค้นหาว่าตัวเองชอบอะไร
จากแนวคิดทั้งหลายที่ได้ศึกษา นํามาสู่การออกแบบห้องเรียนภายใต้แนวคิด "ลอง ทํา โชว์ แชร์ ชม" กล่าวโดยสรุปคือ เป็นห้องเรียนที่ไร้มิติระหว่างครูกับนักศึกษา เป็นพื้นที่ที่สามารถใช้ปฏิบัติงานและนําเสนอ ผลงานได้หลากหลายรูปแบบ พร้อมด้วยเทคโนโลยีที่ทันสมัย
แม้ปัจจุบันหลายประเทศจะเริ่มใช้หุ่นยนต์เข้ามาช่วยในการเรียนการสอนแล้วก็ตาม ทว่า สิ่งหนึ่งที่หุ่นยนต์ยังไม่สามารถทําได้อย่างมนุษย์ ก็คือการใช้ความคิดสร้างสรรค์
นั่นจึงเป็นเหตุผลที่ทําให้เขาออกแบบห้องเรียนให้มีลักษณะเป็น "Platform" ที่กระตุ้นการใช้ความคิดสร้างสรรค์เป็นหลัก
ตัวอย่างหนึ่งที่เขายกมาให้เห็นภาพ ก็คือการเรียนการสอนทางด้านสถาปัตยกรรมที่ใช้เทคโนโลยี Virtual Reality และ Augmented Reality ซึ่งสามารถจําลองพื้นที่และองค์ประกอบต่างๆ ได้จริงแบบ 360 องศา โดยไม่ต้องเสียเวลากับการสร้างโมเดลจําลอง
แม้ปัจจุบันห้องเรียนนี้จะยังอยู่ระหว่างการพัฒนา แต่ก็ถือว่าเป็นความเคลื่อนไหวที่น่าจับตา และอาจเป็นฟันเฟืองเล็กๆ ที่ช่วยยกระดับการศึกษาไทยให้เท่าทันโลกยุคใหม่มากขึ้น
ในฐานะที่เป็นคุณพ่อมือใหม่ พันธวิศ ทิ้งท้ายว่าสิ่งที่เขาพยายามทําขึ้นมานี้ ก็ เพื่ออนาคตของคนรุ่นต่อไป ซึ่งแน่นอนว่านี่คงไม่ใช่คําตอบสุดท้ายของการพัฒนาการศึกษาไทย แต่ถือเป็นเพียงการจุดประกายให้คนหันมาสนใจ และร่วมกันคิดหาคําตอบใหม่ๆ โดยเริ่มต้นจากความสนใจและความถนัดของตัวเอง
