เล่น เล่น เรียนรู้

การเล่นนอกจากจะได้ความสนุกแล้ว สำหรับเด็กเล็กปฐมวัยหรือถึงประมาณ 7 ขวบนั้น การเล่นถือเป็นส่วนหนึ่งที่สำคัญในการเรียนรู้ พัฒนาทั้งด้านร่างกายและจิตใจ ได้พัฒนากล้ามเนื้อมัดเล็กมัดใหญ่ ระบบประสาทสัมผัส รวมทั้งทักษะด้านอื่นๆ เช่น การเข้าสังคม การแก้ปัญหา ความคิดยืดหยุ่นต่างๆในการเล่น ได้ทักษะชีวิตในการเรียนรู้และเติบโตตามวัยของเด็กๆ ได้ด้วย

มาดู 4 กิจกรรมที่จะมาแนะนำให้เล่นง่ายๆ ได้ที่บ้าน ใช้วัสดุอุปกรณ์ไม่เยอะ รวมทั้งหาของที่มีอยู่แล้วที่บ้านมาเล่นได้ด้วย 

1. เล่นทรายกันเถอะ 
การเล่นทรายเป็นวิธีเล่นง่ายๆ แต่ได้ประโยชน์อย่างมากสำหรับเด็กปฐมวัย 

วิธีง่ายๆ คือเตรียมทรายและถังน้ำเล็กๆ เอาไว้ แล้วปล่อยให้เด็กๆได้เล่นอิสระ ให้เขานำการเล่นของตัวเอง เรียกว่าเป็นการเล่นแบบ Free play นั่นเอง

โดยพ่อแม่ผู้ปกครองควรคอยดูอยู่ใกล้ๆ หรือเล่นด้วยกัน เป็นการเปิดโอกาสให้เด็กๆได้เล่นอย่างอิสระเสรี เลอะเทอะบ้างก็ไม่เป็นไร ช่วยกระตุ้นความคิดสร้างสรรค์ในการเล่นของเขา
 
เด็กๆ ก็จะมีวิธีเล่นของเขาในแบบต่างๆ อย่าง สร้างเมือง ปั้นขนม เล่นบทบาทสมมุติต่างๆ  คุณพ่อคุณแม่ คุณปู่คุณย่า ยังสามารถร่วมเล่นกับเด็กๆ ได้ด้วย อย่างเวลาที่เด็กๆ เล่นบทบาทสมมุติทำครัว เปิดร้านอาหาร
 

การเล่นทรายนี้เป็นการลงทุนที่น้อย แต่ได้ประโยชน์มากมาย เพราะเป็นตัวช่วยปลดปล่อยพลังส่วนเกินของเด็กๆ ลดความหงุดหงิด สร้างสมาธิ ช่วยพัฒนากล้ามเนื้อมัดใหญ่ทั้งแขนขาที่ใช้ในการเล่น กล้ามเนื้อมัดเล็กจากการหยิบจับตักทราย
 
แถมยังกระตุ้นการใช้จินตนาการหรือการเล่นบทบาทสมมุติ ช่วยพัฒนาทักษะทางสังคมจากการเล่นกับคนอื่น พ่อแม่ พี่น้อง ด้วยค่ะทั้งการแบ่งปัน การสื่อสารภาษาต่างๆ การอยู่ร่วมกับผู้อื่น นอกจากนี้ยังได้ฝึกเด็กๆ ในเรื่องวินัย การเก็บของเล่นไปล้าง หรือล้างเท้าก่อนเข้าบ้าน ได้อีกด้วย

2. กิจกรรม เทๆ ตักๆ อาหาร 
โดยหาวัตถุดิบที่มีอยู่ในบ้าน เช่น พาสตาแห้ง ข้าวสาร ฯลฯ อย่างพาสตาจะมีเส้นที่แตกต่างกันแต่ละประเภท บางแบบก็มีสีและผิวสัมผัสต่างกันด้วย

 

วิธีการเล่น สามารถเล่นได้หลายแบบ เริ่มจากการเทเส้นพาสตาลงไป ซึ่งมีหลากหลายรูปแบบที่แตกต่างกัน เช่น เส้นมักโรนี เป็นข้องอ เส้นเพนเน่ เป็นท่อนสั้นๆ เส้นเกลียวฟูซี่ลี่ หรือเส้นอื่นๆ ตามที่มี เทรวมกันลงในภาชนะ แล้วให้เด็กๆ ตักแยกประเภทของเส้นพาสตาใส่ในถ้วยแต่ละใบด้วยตัวเอง อาจใช้อุปกรณ์เช่นช้อน ที่หนีบ หรือตะเกียบ เพื่อเพิ่มระดับความยากในการตัก/คีบ เส้นพาสตา

กิจกรรมนี้ได้ประโยชน์หลากหลาย ช่วยฝึกได้ทั้งประสาทสัมผัสในการจับ สัมผัส การมองเห็น ช่วยในเรื่องสมาธิ ความสัมพันธ์ระหว่างมือกับตา รวมทั้งใช้กล้ามเนื้อมัดเล็กในการหยิบตัก คีบ สิ่งของด้วย

เส้นพาสตาที่มีหลายๆ สี สามารถนำมาตักแยกตามสีได้ ทำให้เด็กๆได้เรียนรู้เรื่องสีไปด้วย ในระหว่างเล่นไปเล่นมาเด็กๆ ก็อาจต่อยอดไปเล่นขยำ ทายเส้น ใช้ประสาทสัมผัสจากการจับ ทายเส้นได้อีกด้วย หรืออาจไปต่อยอดไปเล่นทำกับข้าวได้ด้วย

3. กิจกรรมปอกเปลือก 
กิจกรรมง่ายๆ ที่ใช้ของที่บ้านมาให้เด็กๆ ได้หยุดนิ่งสักพัก โดยลองหาผลไม้ขนาดพอดีมือให้ฝึกใช้มือปอก เช่น ส้มจีนลูกเล็กๆ หรือจะเป็นไข่ต้มก็ได้ อาจจะเปิดตรงหัวให้เล็กน้อย ในเด็กที่ยังใช้มือไม่เก่ง โดยให้นั่งใช้มือปอกเปลือกไปเรื่อยๆ ได้ฝึกทั้งสมาธิและพัฒนากล้ามเนื้อมัดเล็กด้วย ที่สำคัญ ปอกแล้วก็ชวนกินด้วยเลย เขาจะภูมิใจที่ทำได้เองและกินเอง

4. กิจกรรมระบายสีจากวัสดุธรรมชาติในสวน
ลองพาเด็กๆ เดินรอบบ้าน ดูต้นไม้กิ่งไม้ที่สามารถนำมาใช้ธรรมชาติรอบตัว เช่น ก้านต้นไม้ ใบไม้ ดอกไม้ที่พื้นผิวแตกต่างกัน แล้วมาสนุกกับการทำงานศิลปะ แสตมป์ลาย 

กิจกรรมนี้ นอกจากได้ใช้ทักษะนักสำรวจ รวมทั้งความคิดสร้างสรรค์ในการระบายสี ทำงานศิลปะแล้ว ยังฝึกให้เด็กๆ ใช้กล้ามเนื้อมัดเล็กในการแสตมป์ลายสร้างลวดลาย ใช้ประสาทสัมผัสในการจับสัมผัสใบไม้ พื้นผิวที่แตกต่างกันด้วย ระหว่างหา ยังชี้ชวนเด็กๆ ทำรู้จักต้นไม้ชนิดต่างๆ สรรพสัตว์นานาชนิดในบ้าน เช่น รังมด จิ้งจก ฯลฯ ไปด้วย นอกจากนั้นยังช่วยเสริมสร้างวินัยในการเล่นได้ เช่นการหาวัสดุ การเล่น และเก็บล้างของเอง

ใบไม้ กิ่งไม้ที่เก็บมาได้ แต่ละใบจะมีลวดลายที่แตกต่างกัน อย่างก้านกล้วยจะมีพื้นผิวลายเป็นวงซ้อนๆ ใบเฟิร์นมีลายเม็ดๆด้านหลังใบ หรืออย่างใบหม่อน ลูกหม่อน ใบต้นกระโดน ก็สามารถนำมาใช้ได้

จากนั้นก็ลงสีบนใบไม้ แล้วแสตมป์ลงบนกระดาษ หรือทำเป็นลวดลายที่สร้างสรรค์ได้ตามที่ต้องการ
กิจกรรมนี้สนุกกันได้ทั้งบ้าน อาจลองชวนคุณตาคุณยายมาเล่นด้วยกัน แล้วทำเป็นของใช้สาวยๆ ไว้ประดับบ้านได้ด้วย 

หากวันหยุดนี้ยังไม่มีกิจกรรมทำ อย่าลืมชวนเด็กๆ ‘เล่น’ เพราะในการเล่น มีการเรียนรู้ปนอยู่ด้วยเสมอ